کیفیت پوسته در نژادهای مختلف و حتی در مرغهای اهلی و وحشی متفاوت است (Hocking و همکاران، ۲۰۰۳).
۲- ۲۱- ۱- ۱- ۲- سن مرغ
با افزایش سن مرغ، کیفیت پوسته کاهش و اندازه تخم افزایش می‌یابد اما وزن پوسته ثابت می‌ماند (Vieira و همکاران، ۲۰۰۵).
۲- ۲۱- ۱- ۱- ۳- تغذیه
وجود کلسیم کافی در جیره با قابلیت دسترسی زیاد کیفیت پوسته را افزایش میدهد اما افزایش مقدار فسفر در جیره جذب کلسیم را کاهش و از کیفیت پوسته می‌کاهد (Boorman و Gunaratne، ۲۰۰۱). وجود ویتامین‌های A و D و E و C اثرات مثبتی بر کیفیت پوسته تخم مرغ خواهند داشت (Mabe و همکاران، ۲۰۰۳).
۲- ۲۱- ۱- ۱- ۴- تنش‌ها
هر چه تراکم مرغ‌ها در گله بیشتر باشد به دلیل ایجاد تنش احتمال آسیب‌دیدگی تخم‌ها بیشتر است تنش‌ها کیفیت پوسته تخم، مصرف خوراک و قابلیت دسترسی کلسیم خون را برای تشکیل پوسته تخم مرغ کاهش می‌دهند (Roberts و Ball، ۲۰۰۴).

( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۲- ۲۱- ۱- ۱- ۵- بیماری‌ها
بیماری‌هایی که بر سلامت پرنده تاثیرگذارند، بر کیفیت پوسته و حتی کیفیت محتویات تخم مرغ تاثیر منفی می‌گذارند (Charlton و همکاران، ۲۰۰۰).
۲- ۲۱- ۱- ۱- ۶- شرایط پرورشی
با افزایش تراکم مرغ‌ها در قفس کیفیت پوسته کاهش می‌یابد و در سیستم پرورش آزاد مشکلات زیادی در ارتباط با کیفیت پوسته مشاهده شد (Tangkere و همکاران، ۲۰۰۱).
۲- ۲۱- ۲- کیفیت سفیده
کیفیت سفیده تخم مرغ تا حد زیادی به استحکام یا ساختمان ژله‌ای سفیده مربوط می‌شود. به طوری که با افزایش استحکام سفیده، کیفیت تخم مرغ افزایش می‌یابد. پروتئینی به نام اووسین عامل ایجاد این ساختمان است. واحد نشان دهنده کیفیت سفیده تخم مرغ، هاو نام دارد. با افزایش استحکام ساختمان ژله‌ای، واحد هاو افزایش یافته و کیفیت تخم بیشتر می‌شود (Peebles و همکاران، ۲۰۰۰).
۲- ۲۲- باروری
بعد از اینکه سلول تخم از تخمدان همراه با زرده آزاد شد، در قسمت بالایی تخمدان توسط اسپرم‌هایی که در آنجا قرار دارند بارور می‌شوند. عبور زرده به سمت پایین مجرای تخم، حدود ۲۴ ساعت طول می‌کشد. در این مدت ترکیب حاصل از سلول زاینده تخم و اسپرم رشد خود را آغاز نموده، توده‌ای از سلول‌ها به وجود می‌آید و تا زمانی که در مرحله تخم‌گذاری هستند این تقسیم ادامه دارد. ادامه رشد با سرد کردن تخم متوقف می‌شود و در جوجه‌کشی، رشد دوباره آغاز می‌شود (Etches، ۱۹۹۶).
۲- ۲۳- سازه های موثر بر باروری و جوجه درآوری تخم مرغ
سازه های متعددی بر باروری و جوجه درآوری تخم مرغ تاثیر گذارندکه می‌توان به عوامل مربوط به تخم مرغ، سیستم پرورشی، شرایط جوجه‌کشی و ژنتیک (Sapp و همکاران، ۲۰۰۴)، تغذیه و تنش (King ori، ۲۰۱۱) و غیره اشاره کرد.
۲- ۲۳- ۱- سازه های تغذیه‌ای
جیره مرغ مادر از نطر کمیت و کیفیت باید در حد مطلوبی باشد. برنامه غذایی باید طوری طراحی شود تا از افزایش وزن بیش از حد مرغ ‌مادر جلوگیری شود چون افزایش وزن مرغ مادر، باعث کاهش تخمک‌گذاری مرغ شده و در موارد زیادی موجب تحلیل تخمدان می‌شود (Brillard، ۲۰۰۷ ).
۲- ۲۳- ۲- سازه های مربوط به مرغ مادر
با افزایش سن مرغ مادر، باروری و جوجه درآوری کاهش می‌یابد (Alsobayel، ۱۹۹۲). نژادهای سبک نسبت به نژادهای سنگین وزن باروری بالاتری دارند (Islam و همکاران، ۲۰۰۲). همچنین در مرغ مادر با افزایش غلظت کلسترول خون، کلسترول زرده تخم افزایش یافته، نرخ لقاح و جوجه درآوری تخم کاهش می‌یابد (Dikmen و Sahan، ۲۰۰۷).
۲- ۲۳- ۳- سازه های مربوط به تخم مرغ
تغییرات فیزیکی و شیمیایی موجب عدم تبدیل تخم مرغ به جوجه می‌شوند. عواملی مانند وزن تخم، کیفیت پوسته و شکل تخم مرغ عوامل مهمی هستند که بر باروری و جوجه درآوری تاثیر گذارند. تخم مرغ‌های سنگین‌تر و با ضخامت پوسته بیشتر، جوجه درآوری بهتری خواهند داشت (Mandlekar، ۱۹۸۱). نگهداری طولانی مدت تخم مرغ نیز از قابلیت جوجه درآوری و باروری می‌کاهد. ذخیره‌سازی تخم مرغ، واحد‌هاو سفیده و درصد جوجه درآوری را کم می‌کند (Tona و همکاران، ۲۰۰۴). همچنین تخم‌های با پوسته نازک، جوجه درآوری کمتر و مرگ و میر رویانی بیشتری دارند (Bennet، ۱۹۹۲).
۲- ۲۳- ۴- شرایط جوجه‌کشی
در جوجه‌کشی مدرن که کار مرغ کرچ را از نظر دما و رطوبت و چرخش به صورت مصنوعی فراهم می‌کند، دما و رطوبت دستگاه مهمترین عامل بر جوجه درآوری است (King ori، ۲۰۱۱). همچنین چرخش تخم مرغ در دوره انکوباسیون برای تخم مرغ امری ضروری است (Elibol و Brake، ۲۰۰۳).
۲- ۲۳- ۵- تنش
استرس گرمایی از کیفیت داخلی و خارجی تخم کاسته و جوجه درآوری را کاهش می‌دهد. استرس گرمایی بر همه مراحل تولید منی تاثیرگذار است (King ori، ۲۰۱۱). در شرایط استرس گرمایی، مصرف خوراک برای جبران حرارت افزایشی توسط مرغ کاهش می‌یابد (Ayo و همکاران، ۲۰۱۰).
۲- ۲۴- سازه های موثر بر کیفیت جوجه
۲- ۲۴- ۱- مدت ذخیره‌سازی تخم مرغ
با افزایش مدت زمان دخیره‌سازی تخم مرغ، ارتفاع و وزن زرده و سفیده و به دنبال آن وزن تخم کاهش یافته و کیفیت جوجه کاهش می‌یابد (Tona و همکاران، ۲۰۰۴). رویان تخم‌هایی که بلافاصله به انکوباسیون منتقل شدند نسبت به رویان تخم مرغ‌هایی که به مدت طولانی نگهداری شدند، غضلات و بافت قلب جوجه حاصل از آنها دارای ذخیره گلیکوژن بیشتری است (Christensen و همکاران، ۲۰۰۱).
۲- ۲۴- ۲- سن مرغ مادر
با افزایش سن مرغ مادر، کیفیت تخم مرغ کاهش یافته و کیفیت جوجه تولیدی نیز از حد استاندارد کمتر می‌شود. مرغ‌های مادر جوان، تخم‌هایی با درصد جوجه درآوری بیشتر و کیفیت جوجه بهتری تولید می‌کنند (Tona و همکاران، ۲۰۰۲).
۲- ۲۵- تغذیه و تولید‌مثل
مصرف بیش از حد خوراک در مرغ‌های مادر گوشتی به صورت چربی ناحیه شکمی، جگر و یا رشد بیش از حد تخمدان ذخیره
می‌شوند و در نتیجه افزایش وزن، تولید مثل آنها کاهش می‌یابد. در صورتی که با کاهش مصرف خوراک توسط مرغ‌های مادر گوشتی، تولید تخم افزایش یافته و جوجه درآوری افزایش می‌یابد (Liburn وMyersmiller ، ۱۹۹۰).
۲- ۲۶- برآورد جوجه درآوری
در پرندگان فعال بودن دستگاه تولید‌مثلی و کفایت سلول جنسی ماده همراه با تخم‌گذاری تعریف می‌شود و ناباروری به ناتوانی در جفت‌گیری، دخیره ناقص اسپرم و یا کیفیت ضعیف اسپرم در دستگاه تولید‌مثلی ماده تعریف می‌شود. قدرت جوجه درآوری عبارت از تخم‌های لقاح یافته‌ای است که به جوجه تبدیل می‌شوند و به صورت درصد بیان می‌شود و تعداد تخم مرغی که هچ نشده به‌عنوان مرگ و میر دوران جنینی تعریف می‌شود (ضمیری، ۱۳۸۰).
۲- ۲۷- ارتباط بین سن مرغ مادر، غلظت کلسترول خون، زرده تخم مرغ و جوجه درآوری
مقدار کلسترول زرده تخم مرغ طی دوران جنینی، برای رشد و توسعه رویان مهم است. با افزایش سن مرغ مادر، مقدار کلسترول خون و کلسترول زرده تخم مرغ افزایش می‌یابد. از طرفی ارتباط مثبتی بین وزن و کلسترول زرده تخم مرغ وجود دارد و با افزایش کلسترول زرده تخم مرغ و خون، جوجه درآوری تخم‌های لقاح یافته کاهش می‌یابد (Dikmen و Sahan، ۲۰۰۷).
۲- ۲۸- سازه های موثر بر غلظت کلسترول زرده تخم مرغ
مقادیر کلسترول تخم مرغ در بسیاری از گونه‌ها متفاوت است. امروزه دانشمندان زیادی در تلاشند تا با دست‌کاری ژنتیکی مقادیر کلسترول تخم را کاهش دهند (Simmons و Somes، ۱۹۸۵). نوع جیره مصرفی بر غلظت کلسترول زرده مؤثر است به طوری که با افزایش غلظت کلسترول جیره، ذخیره کلسترول در تخم بیشتر (Sutton و همکاران، ۱۹۸۴) و با افزایش فیبر و سلولز جیره کلسترول سرم و زرده کاهش می‌یابد. چون فیبر جذب کلسترول را کاهش و دفع آن را افزایش می‌دهد. وقتی پرنده انرژی بیش از حد استاندارد از جیره دریافت کند غلظت کلسترول زرده تخم مرغ افزایش می‌یابد (Menge وهمکاران، ۱۹۷۴). برخی داروها بیوسنتز کلسترول را کاهش و یا افزایش ترشح اسیدهای صفراوی یا استرول‌ها را افزایش داده و انتقال آنها به زرده را محدود
می‌کنند و باعث کاهش کلسترول زرده می‌شوند (Dam و همکاران، ۱۹۷۹).
فصل سوم
مواد و روش‌ها
این پژوهش در یکی از سالن‌های پرورشی مرغ مادر شرکت تیکا در روستای اجوارکلای شهر آمل و همچنین کارخانه جوجه‌کشی مربوط به این شرکت به نام پرینه نور در شهرک صنعتی تشبندان (شهدای) محمودآباد انجام شد.
۳- ۲- پرندگان
صد و بیست قطعه مرغ مادر گوشتی سویه راس ۳۰۸ در سن ۵۴ هفتگی و ۱۲ قطعه خروس به طور تصادفی انتخاب شدند. میانگین تولید گله حدودا ۵/۴۹% و درصد جوجه درآوری حدودا ً۵۰ بود‍؛ همچنین میانگین وزن مرغ‌ها ۴۲۰۰ گرم بود. دوره پژوهش چهار هفته بود و هفته اول و چهارم، خون‌گیری از مرغ مادر برای اندازه‌گیری فراسنجه‌های خونی و زرده تخم مرغ برای بررسی کلسترول زرده انجام شد و همچنین درصد جوجه درآوری و کیفیت جوجه به طور هفتگی اندازه‌گیری شد و کیفیت تخم مرغ به صورت روزانه مورد بررسی قرارگرفت.
۳- ۳- سالن پرورش
برای انجام این پژوهش، ۱۲ باکس به ابعاد (۲×۲) به مساحت چهار متر مربع در انتهای سالن تعبیه شد. در هر باکس یک آب‌خوری و یک دانخوری دستی و چهار لانه تخم‌گذاری برای مرغ‌ها و یک عدد دانخوری آویز در ارتفاع مناسب برای خروس‌ها قرار داده شد تا مرغ‌ها به غذای خروس‌ها دسترسی نداشته باشند و برای حداقل‌سازی اثرات نرها در پژوهش، خروس‌ها به طور هفتگی بین تیمارها تعویض شدند. مدت روشنایی ۱۶ ساعت بود که از ساعت ۵ صبح تا ۹ شب اعمال شد. برای تأمین نور تعداد ۱۰ لامپ ۱۰۰ وات زرد و سفید به فاصله هر ۷/۲ متر از هم و در ارتفاع ۵/۱ متری از سطح زمین قرار داده شدند. از چهار عدد هواکش در دیوار عرضی انتهای سالن و ۲ عدد در دیوار عرضی ورودی برای تهویه هوای داخل سالن استفاده شد. دمای سالن طی پژوهش،۲۰ الی ۲۵ درجه سانتیگراد بود.
۳- ۴- تیمارهای پژوهشی